Skip to content
Menu
Wirtualna Islandia
  • Home
  • Baza turystyczna
    • Atrakcje turystycze
    • Baza firm
    • Gastronomia
    • Informator
    • Rekreacja i sport
    • Rozrywka
    • Transport
  • Przewodnik
    • Edukacja
    • Firma / życie zawodowe
    • Formularze
    • Instytucje
    • Komunikacja
    • Linki
    • Media
    • Organizacje
    • Podatki
    • Praca i Pobyt
    • Prawo
    • Rodzina i dzieci
    • Służba zdrowia
    • Zakwaterowanie
    • Zasiłki i dotacja
  • News
    • Biznes
    • Ekologia
    • Kultura i sztuka
    • Motoryzacja
    • Polityka
    • Praca
    • Prawo
    • Sport
    • Turystyka
    • Zdrowie
  • Kalendarium
    • Islandia
    • Polska
    • Skandynawia
  • Forum
  • Ogłoszenia
Wirtualna Islandia
Co-Polacy-Amerykanie-i-Indianie-sadza-o-mlodszych-i-starszych-osobach-w-roznych-kontekstach

Co Polacy, Amerykanie i Indianie sądzą o młodszych i starszych osobach w różnych kontekstach

Napisano dnia 3 grudnia 2015

Seniorzy okiem Indian, Amerykanów i Polaków

 

Indianie Tsimane z Boliwii uważają, że osoby starsze mają pamięć nie gorszą od młodych, i szybko uczą się nowości. My o wiele rzadziej patrzymy w ten sposób na seniorów – zauważają naukowcy z Polski i USA po badaniu społeczności tradycyjnej i zachodniej.

Wyniki swojej pracy przedstawili w „Journals of Gerontology: Psychological Science”.

Aby sprawdzić, jak ludzie z różnych kultur patrzą na starzenie się, dr hab. Piotr Sorokowski, dr Agnieszka Sorokowska i dr Tomasz Frąckowiak z Instytutu Psychologii na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr) wraz z dr Corinną E. Löckenhoff z Cornell University w Ithaca (USA) przebadali grupę Polaków, Amerykanów i Indian Tsimane, reprezentujących społeczeństwo tradycyjne. Tsimane mieszkają w dżungli, gdzie żyją z polowań i rolnictwa. W całej Amazonii jest ich ok. 13 tysięcy, rozrzuconych w 100 wioskach w okolicach rzeki Maniqui na północy Boliwii. Ich życie i zwyczaje zostały opisane przez Piotra Sorokowskiego, Pawła Boskiego i Joannę Różycką-Tran w nowej książce pt. „Podróże psychologiczne przez kultury świata”.

W czasie badania naukowcy zadawali serie pytań pozwalających sprawdzić, co Polacy, Amerykanie i Indianie sądzą o młodszych i starszych osobach w różnych kontekstach: mądrości, szacunku (np. „czyja opinia jest bardziej szanowana?”), zadowolenia z życia („kto jest bardziej zadowolony z życia?”, czy oceny pamięci. Indian pytano np. „kto zapamiętałby nową drogę do innej wioski?”, a Polaków i Amerykanów: „kto zapamiętałby nową drogę do sklepu”.

Jednocześnie naukowcy pokazywali zdjęcia przedstawiające twarze osób w różnym wieku. Badani w odpowiedzi badani wskazywali jedno ze zdjęć.

Jak się okazało, podczas gdy Polacy i Amerykanie cechę „dobra pamięć” przypisują zdecydowanie osobom młodszym, amazońscy Tsimane często kojarzą ją z osobami starszymi.

Trudno jednoznacznie interpretować wynik tego badania – zastrzega w rozmowie z PAP dr Sorokowski. I przypomina teorię, zgodnie z którą wśród niepiśmiennych społeczeństw pierwotnych to starsi ludzie są nośnikami wiedzy. „To ojciec lub dziadek uczył młodszych, jak się poluje. Także starsze kobiety przekazywały młodym swoją wiedzę o tym, co było dawniej albo co znajduje się dwie wioski dalej. Dzięki temu pozycja społeczna takich osób jest wyższa i wpływa na sposób, w jaki są traktowani przez innych. Związany ze starością stereotyp w ich grupie jest więc lepszy, niż u nas” – mówi.

Być może pozycja osób starszych u nas też była lepsza – do momentu wynalezienia druku – sugeruje współautor badania, dr Tomasz Frąckowiak z UWr. „Jednak wynalezienie go i możliwość spisywania historii wszystko zmieniły. Kiedy chcemy się czegoś dowiedzieć, siadamy do internetu, bierzemy książki. Starsi nie są już uważani za wiarygodne źródło wiedzy o świecie” – dodaje.

W ramach badania pytano również, kto szybciej nauczy się obsługiwać nowy przedmiot, pojawiający się w domu lub szałasie. Wśród badanych Tsimane mniej więcej co druga osoba uznała, że szybciej nowych rzeczy uczy się osoba starsza. „Wśród Tsimane odpowiedzi wskazujące na starszych i młodszych rozkładają się mniej więcej pół na pół. Można powiedzieć, że jeśli chodzi o wiek, Indianie nie widzą pod tym względem większej różnicy. W Polsce i USA na korzyść starszych wypowiadało się od 4 do 12 proc. pytanych” – zauważyła dr Agnieszka Sorokowska.

„Przedstawiciele społeczeństw zachodnich – lepiej wykształceni, trenujący umysł, mający często pracę o charakterze umysłowym – nawet jak się postarzeją, to często nadal są bardzo sprawni umysłowo. A jednak utożsamiamy ich często z niedostosowaniem, nieporadnością, słabą orientacją. Dlaczego starsi Indianie są postrzegani przez młodszych jako bardziej bystrzy, mający lepszą pamięć i bardziej zdolni do nauki? Być może ich otoczenie nie zmienia się tak szybko, jak nasze” – zastanawia się dr Frąckowiak, pracujący wśród starszych osób w Polsce.

Jak zauważa psycholog, nasz świat – świat ludzi Zachodu, niezwykle szybko się zmienia, a między tym, czego obecni seniorzy uczyli się za młodu, a tym, z czym mają do czynienia dziś, powstała przepaść. „Paradoksalnie na starość ludzie muszą się uczyć mnóstwa nowych rzeczy: mnóstwa PIN-ów, obsługi komputerów, orientacji w złożonych procedurach bankowych” – wylicza dr Frąckowiak.

„Czy u amazońskich ludów jest jednak inaczej? – zastanawia się dr hab. Sorokowski, który od lat prowadzi badania terenowe wśród populacji tradycyjnych. – Musimy pamiętać, że Tsimane, jak inne tego typu plemiona, żyją na skraju dwóch cywilizacji: zachodniej i tradycyjnej. Ich życie, jak i dostęp do nowych, nieznanych dla nich technologii czy przedmiotów, także zmienia się ekstremalnie szybko”.

Badanie potwierdziło również, że wszystkie społeczeństwa – niezależnie, czy zachodnie, czy pierwotne – patrzą na starsze kobiety mniej życzliwie, niż na mężczyzn.

„Status kobiety w większości społeczeństw tradycyjnych jest znacznie niższy, niż status mężczyzny, co dobrze widać również u Tsimane. Zdarzało się, że w trakcie badań trudno nam było porozmawiać z tamtejszymi kobietami, bo przychodziły z mężem i czekały na sygnał, jak odpowiadać” – wspomina dr hab. Sorokowski.

Gorszy stosunek społeczeństwa do seniorek, wyraźny również w Polsce czy w USA, próbuje wyjaśnić dr Frąckowiak. „Nie bez znaczenia jest fakt, że mężczyźni i kobiety, którzy dziś są seniorami, byli wychowywani w inny sposób. Mężczyźni byli bardziej uprzywilejowani, częściej pełnili role przywódcze… Obecnie mogą być postrzegani przez ten właśnie pryzmat, który niesie dobre skojarzenia związane z kwestiami poznawczymi, np. lepszą pamięcią” – mówi.

Życzliwy sposób postrzegania starości przez członków jednego z plemion nie musi jednak oznaczać reguły, zgodnie z którą ludzie starsi w społeczeństwach tradycyjnych starzeją się „lepiej” – zastrzega dr Sorokowski. Jego zdaniem wyjaśnienie tej kwestii wymaga kolejnych badań. Psycholog dodaje, że wśród Tsimane osób starszych jest generalnie stosunkowo niewiele. „Jeśli ktoś dożyje tam starości, to być może jest po prostu w ogóle zdrowszy i silniejszy. Być może dlatego brak wśród tych ludzi negatywnych stereotypów związanych ze starością” – sugeruje.

Źródło: PAP Nauka w Polsce | www.naukawpolsce.pap.pl
Fot: freeimages.com

Polecamy:

Polacy-chca-rozwijac-technologie-LNGPolacy chcą rozwijać technologie LNG Dlaczego-medytacja-korzystnie-wplywa-na-psychikeDlaczego medytacja korzystnie wpływa na psychikę Polscy-odkryli-nowa-kometePolacy odkryli nową kometę 66-proc-Polakow-deklaruje-ze-lubi-sie-dzielic66 proc. Polaków deklaruje, że lubi się dzielić Zrealizowane-projekty-z-funduszy-norweskich-dorobek-prawny-UEZrealizowane projekty z funduszy norweskich – dorobek prawny UE Polacy-prezentuja-wyniki-badan-nad-systemami-bezzalogowymiPolacy prezentują wyniki badań nad systemami bezzałogowymi Polacy-badaja-literacki-styl-dzieki-uzyciu-specjalnej-komputerowej-aplikacjiPolacy badają literacki styl dzięki użyciu specjalnej komputerowej aplikacji Szkola-Polska-w-Reykjaviku-rachunkiSzkoła Polska w Reykjaviku – rachunki Zainaugurowano-interdyscyplinarne-studia-polarneZainaugurowano interdyscyplinarne studia polarne 8-listopad-na-Islandii-jest-dniem-przeciwko-bullyingowi8 listopad na Islandii jest dniem przeciwko bullyingowi konsultacje-psychologiczne-w-Szkole-Polskiejkonsultacje psychologiczne w Szkole Polskiej Co-piaty-Polak-ma-jakies-dlugiCo piąty Polak ma jakieś długi Ważne-spotkania-w-FellaskoliWażne spotkania w w Fellaskóli Polska-moze-sama-produkowac-energie-zamiast-kupowc-ja-z-zagranicyPolska może sama produkować energię zamiast kupować ją z zagranicy Konsumpcyjna-goraczka-w-karnawaleKonsumpcyjna gorączka w karnawale Leczenie-endodontyczne-jest-bezpieczneLeczenie endodontyczne jest bezpieczne Zajecia-z-religii-w-Szkole-Polskiej-w-ReykjavíkuZajęcia z religii w Szkole Polskiej w Reykjavíku Slnik-luzytanski-na-IslandiiŚlinik luzytański na Islandii Darmowe-cwiczenia-dla-uczniow-Szkoly-Polskiej-w-ReykjavíkuDarmowe ćwiczenia dla uczniów Szkoły Polskiej w Reykjavíku 66-proc-Polakow-regularnie-uprawia-jakas-forme-aktywnosci-fizycznej66 proc. Polaków regularnie uprawia jakąś formę aktywności fizycznej NeedApp-konkursNeedApp – konkurs Rywalizacje-uzdolnionych-dzieci-oglada-prawie-4-mln-PolakowRywalizację uzdolnionych dzieci ogląda prawie 4 mln Polaków Polacy-rozpoczeli-przygotowania-do-sezonu-ogrodniczegoPolacy rozpoczęli przygotowania do sezonu ogrodniczego Co-Polacy-robia-ze-swoim-czasem-wolnymCo Polacy robią ze swoim czasem wolnym Czy-Polacy-lubia-pozyczac-w-sieciCzy Polacy lubią pożyczać w sieci Akademia-mfind-i-problemy-ubezpieczeniowe-PolakowAkademia mfind i problemy ubezpieczeniowe Polaków Szkola-Polska-w-Reykjaviku-cwiczenia-do-klas-na-2015-2016Szkoła Polska w Reykjavíku – ćwiczenia do klas na 2015/2016 Polacy-biora-Slonce-pod-lupePolacy biorą Słońce pod lupę Polacy-korzystaja-z-mobilnych-aplikacji-randkowychPolacy korzystają z mobilnych aplikacji randkowych Co-Polacy-maja-robic-po-maturzeCo Polacy mają robić po maturze Budowanie-potencjalu-instytucjonalnego-jednostek-samorzadu-fundusze-norweskieBudowanie potencjału instytucjonalnego jednostek samorządu – fundusze norweskie Portfel-statystycznego-Polaka-badaniaPortfel statystycznego Polaka – badania Polacy-i-wspolczesne-podworkaPolacy i współczesne podwórka Polacy-opracowali-pudelko-ktore-na-czas-poda-lek-choremuPolacy opracowali pudełko, które na czas poda lek choremu Konkurs-POLONEZ-wystartowalKonkurs POLONEZ wystartował Zajecia-plastyczne-w-Szkole-Polskiej-w-ReykjavíkuZajęcia plastyczne w Szkole Polskiej w Reykjavíku Zajecia-dodatkowe-w-Polskiej-Szkole-w-ReykjavikuZajęcia dodatkowe w Polskiej Szkole w Reykjaviku Uczestnictwo-Polakow-w-kulturzeUczestnictwo Polaków w kulturze Wiecej-pieniedzy-dla-Polakow-prowadzacych-miedzynarodowe-badania-od-MNiSWWięcej pieniędzy dla Polaków prowadzących międzynarodowe badania od MNiSW Wybory-do-Parlamentu-Europejskiego-w-IslandiiWybory do Parlamentu Europejskiego w Islandii Mlody-polak-i-wlasne-mieszkanieMłody polak i własne mieszkanie Rozwoj-energii-geotermalnej-w-PolsceRozwój energii geotermalnej w Polsce Polow-wielorybow-w-IslandiiPołów wielorybów w Islandii Software-Mind-innowacyjne-produkty-i-uslugi-ITSoftware Mind – innowacyjne produkty i usługi IT Obozy-Zdobywcow-BiegunowObozy Zdobywców Biegunów Certyfikat-za-Najlepszy-Produkt-Turystyczny-2014-rokuCertyfikat za Najlepszy Produkt Turystyczny 2014 roku Mikolaj-prezenty-dla-dzieciMikołaj – prezenty dla dzieci Blisko-90-proc-Polakow-zamierza-kupic-prezenty-najblizszymBlisko 90 proc. Polaków zamierza kupić prezenty najbliższym Prawo-stalego-pobytu-w-PolscePrawo stałego pobytu w Polsce Outsourcing-zasobow-informatycznych-w-polskich-firmachOutsourcing zasobów informatycznych w polskich firmach Karta-rekreacyjna-w-Reykjaviku-FristundakortioKarta rekreacyjna w Reykjaviku – Frístundakortið Co-trzeci-Polak-deklaruje-posiadanie-polisy-z-pakietem-uslug-assistanceCo trzeci Polak deklaruje posiadanie polisy z pakietem usług assistance Wypozyczalnie-samochodow-dla-gosci-z-zagranicyWypożyczalnie samochodów dla gości z zagranicy Konsultacje-online-dla-pracujacych-zagranicaKonsultacje online dla pracujących zagranicą Prawie-polowa-Polakow-mieszka-w-przeludnionych-mieszkaniachPrawie połowa Polaków mieszka w przeludnionych mieszkaniach Polacy-obawiaja-sie-powiklan-grypyPolacy obawiają się powikłań grypy Jak-zarabiac-na-kontach-bankowychJak zarabiać na kontach bankowych Czy-Polacy-maja-problem-z-otylosciaCzy Polacy mają problem z otyłością Zakonczenie-II-wojny-swiatowej-obchodyZakończenie II wojny światowej – obchody komputer-za-kilkadziesiat-zlotych-od-firmy-next-thingKomputer za kilkadziesiąt złotych od firmy Next Thing

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

©2021 Wirtualna Islandia
Strona do poprawnego funkcjonowania używa tymczasowych plików cookies. Po więcej informacji kliknij Polityka prywatności cookies: Polityka prywatności cookies