Jak uzyskać obywatelstwo polskie

Obywatelstwo polskie można uzyskać:

Z mocy prawa
Przez nadanie obywatelstwa polskiego
Przez uznanie za obywatela polskiego
Przez przywrócenie obywatelstwa polskiego

Z mocy prawa

Z mocy prawa obywatelstwo polskie uzyskuje małoletnie dziecko, jeżeli:

1) co najmniej jedno z rodziców posiada obywatelstwo polskie w momencie urodzenia dziecka (zasada prawa krwi), lub

2) urodziło się na terytorium Polski, a jego rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone (zasada prawa ziemi)

Dziecko nabywa obywatelstwo polskie, jeśli zostało znalezione na terytorium Polski, a jego rodzice są nieznani.

Jeżeli małoletni cudzoziemiec, przed ukończeniem 16 roku życia, był przysposobiony (adoptowany) przez osobę lub osoby posiadające obywatelstwo polskie, przyjmuje się, że cudzoziemiec nabył obywatelstwo polskie z dniem urodzenia.
Nadanie obywatelstwa

Obywatelstwo polskie nadaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent w swojej decyzji nie jest ograniczony żadnymi warunkami, które powinien spełnić cudzoziemiec, aby zostało mu nadane obywatelstwo polskie. Oznacza to, że Prezydent może nadać obywatelstwo polskie każdemu cudzoziemcowi, bez względu na to – na przykład – jak długo przebywa w Polsce.

Nadanie obywatelstwa polskiego następuje na wniosek cudzoziemca. Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe legalnie w Polsce wnoszą do Prezydenta za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. Jeśli cudzoziemiec przebywa za granicą, to wniosek należy złożyć za pośrednictwem właściwego konsula.

Wniosek składa się osobiście lub korespondencyjne. Dokumenty wydane w języku obcym należy złożyć wraz z ich tłumaczeniem na język polski sporządzonym przez tłumacza przysięgłego lub przez konsula RP.

Warto wiedzieć, że procedura nadania obywatelstwa przez Prezydenta może trwać długo, ponieważ w jej przypadku nie obowiązują przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Oznacza to, że nawet, jeżeli sprawa może zostać rozpatrzona w oparciu o dowody przedstawione przez wnioskodawcę, nie musi być ona rozpatrzona niezwłocznie, jak w przypadku procedury uznania za obywatela polskiego. Osoba, ubiegająca się o nadanie obywatelstwa jest zobowiązana do uzasadnienia swojego wniosku i musi przedstawić istotną przyczynę, dla której obywatelstwo polskie powinno zostać jej nadane.

Odmowa nadania obywatelstwa polskiego nie wymaga uzasadnienia oraz nie podlega zaskarżeniu.
Uznanie za obywatela polskiego

Cudzoziemiec może zostać uznany za obywatela polskiego.

Za obywatela polskiego uznaje się:

cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Polski co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, który posiada w Polsce stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego ;
cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie w Polsce ( co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE , który pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub nie posiada żadnego obywatelstwa;
cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Polski co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Polsce;
małoletniego cudzoziemca, którego jedno z rodziców jest obywatelem polskim, przebywającego w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, a drugie z rodziców, nie posiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie;
małoletniego cudzoziemca, którego co najmniej jednemu z rodziców zostało przywrócone obywatelstwo polskie, jeżeli małoletni przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, a drugie z rodziców, nie posiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie;
cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie i legalnie na terytorium Polski co najmniej od 10 lat , który spełnia łącznie następujące warunki:

posiada zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE,
oraz posiada w Polsce stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

(W odróżnieniu od punktu 1., w tym wypadku nie jest określone, na jakiej podstawie cudzoziemiec powinien przebywać w Polsce przez co najmniej 10 lat. Może to być nawet wiza lub karta tymczasowego pobytu. Oznacza to, że w momencie złożenia wniosku o uznanie za obywatela polskiego, cudzoziemiec musi posiadać zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE. Na przykład: osoba przebywała legalnie i nieprzerwanie w Polsce przez 9 lat na postawie kart tymczasowego pobytu; po 9 latach otrzymała kartę rezydenta długoterminowego UE i przebywała w Polsce na jej podstawie przez 1 rok – w takim wypadku może złożyć wniosek o uznanie za obywatela polskiego)

7. cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Polski co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, które uzyskał w związku z polskim pochodzeniem.

Uznanie za obywatela polskiego następuje na wniosek zainteresowanej osoby. Wniosek o uznanie za obywatela polskiego składa się do wojewody, właściwego ze względu na miejsce faktycznego zamieszkiwania cudzoziemca (tzn. miejsca, w którym koncentruje się ośrodek interesów życiowych cudzoziemca), a nie zameldowania. W konsekwencji, cudzoziemiec jest zobowiązany do wskazania we wniosku swojego miejsca zamieszkania w rozumieniu centrum życiowego, a nie miejsca zameldowania.

Decyzję w sprawie uznania cudzoziemca za obywatela polskiego wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie dotyczy.

WAŻNE: aby móc zostać uznanym za obywatela polskiego, cudzoziemiec – za wyjątkiem przypadków określonych w punktach 4 i 5 – ma obowiązek znać język polski. Jego znajomość musi zostać potwierdzona certyfikatem znajomości języka uzyskanym po zdaniu egzaminu państwowego, świadectwem ukończenia szkoły (np. szkoły podstawowej, średniej lub wyższej) w Polsce lub świadectwem ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim.

Certyfikaty znajomości języka polskiego wydawane są przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego Jako Obcego. Obecnie, aby otrzymać certyfikat należy zdać egzamin organizowany przez ww. Komisję na poziomie podstawowym komunikatywnym (poziom B1).

Aby uzyskać szczegółowe informacje o egzaminie, terminach egzaminów oraz aktualnej cenie, należy skontaktować się z Państwową Komisją Poświadczania Znajomości Języka Polskiego Jako Obcego

http://www.buwiwm.edu.pl/certyfikacja/ (strona internetowa tylko w języku polskim). Ważne informacje na stronie dotyczące egzaminów są natomiast dostępne na stronie certyfikatpolski.pl

Cudzoziemiec, ubiegający się o uznanie za obywatela polskiego powinien złożyć następujące dokumenty:

1 wypełniony wniosek o uznanie za obywatela polskiego sporządzony w języku polskim – formularz wniosku jest dostępny tutaj.
1 zdjęcie – wytyczne dotyczące fotografii są dostępne tutaj ->
oryginał lub uwierzytelnioną kopię odpisu aktu urodzenia. Nie ma obowiązku złożenia polskiego odpisu aktu stanu cywilnego. Akty zagraniczne muszą być złożone wraz z tłumaczeniem przysięgłym na język polski (w praktyce jednak urzędy wojewódzkie często wymagają przedstawienia aktu urodzenia lub/i aktu małżeństwa wydanego przez polski Urząd Stanu Cywilnego – oznacza to konieczność zarejestrowania w USC ślubu zawartego za granicą lub/i aktu urodzenia wydanego przez urząd zagraniczny; USC w zamian wydaje polski odpowiednik ww. dokumentów)
uwierzytelnioną kopię ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość i obywatelstwo (paszport zagraniczny, dokument podróży)
uwierzytelnioną kopię zezwolenia na pobyt stały w Polsce lub pobyt rezydenta długoterminowego UE
uwierzytelnioną kopię karty stałego pobytu wydanej przez wojewodę,
urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego

Uwaga: obecnie znajomość języka polskiego musi zostać udokumentowana na poziomie co najmniej komunikatywnym. Dokumentem potwierdzającym znajomość polskiego jest m.in. świadectwo ukończenia szkoły w Polsce, świadectwo ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim lub certyfikat wydany przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego

8. oświadczenie o datach wyjazdu z Polski i powrotu oraz miejscach pobytu za granicą w wymaganych okresach nieprzerwanego pobytu (czyli 10 lub 3 lub 2 lat, w zależności od tego, na jakiej podstawie cudzoziemiec ubiega się o uznanie za obywatela polskiego) wraz z dokumentami potwierdzającymi nieprzerwany pobyt w Polsce (np. paszport ze stemplami, bilety lotnicze). W przypadku, gdy osoba nie pamięta konkretnych dat swojego wyjazdu z Polski i nie ma możliwości uzyskania takiej informacji (np. obywatelom Ukrainy i Białorusi obecnie nie stawia się pieczątki wjazdu i wyjazdu do/z Polski), może ona napisać oświadczenie, że nie pamięta konkretnych dat swojego wyjazdu i może podać tylko daty przybliżone. Formularz oświadczenia o nieprzerwanym pobycie jest dostępny tutaj.

9. dokumenty potwierdzające osiągnięcia zawodowe (np. stopnie i tytuły naukowe lub zawodowe) oraz prowadzoną działalność polityczną i społeczną,

10. dokument potwierdzający obywatelstwo małżonka cudzoziemca (np. paszport),

11. posiadane dokumenty potwierdzające posiadanie w przeszłości obywatelstwa polskiego lub ubieganie się o nie,

12. dowód wniesienia opłaty skarbowej za wydanie decyzji o uznaniu za obywatela polskiego.

Cudzoziemiec ubiegający się o uznanie za obywatela polskiego na podstawie punktu 1 i 6 (czytaj wyżej) powinien dodatkowo przedstawić:

dokumenty potwierdzające stabilne i regularne źródła dochodu w Polsce (np. zaświadczenie o zatrudnieniu, PIT za ubiegły rok, zaświadczenie z urzędu gminy o posiadaniu gospodarstwa rolnego z podaniem jego wielkości, decyzja o przyznaniu emerytury, renty),
dokument potwierdzający tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego

Opłata

Opłata skarbowa za decyzję o nabyciu obywatelstwa polskiego wynosi 219 złotych. Taka opłata może być zwrócona w przypadku negatywnej decyzji na wniosek osoby, która ubiegała się o nadanie obywatelstwa.
Czas trwania procedury

Sprawa powinna być rozpatrzona niezwłocznie, jeżeli może być rozpatrzona w oparciu o dowody przedstawione przez wnioskodawcę. W przypadku sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego – nie później niż w ciągu miesiąca. W przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej decyzja powinna być wydana w ciągu dwóch miesięcy (do powyższych terminów nie wlicza się okresów opóźnień wynikających z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organów).
Procedura odwoławcza

Odwołanie od decyzji Wojewody można złożyć do Ministra Spraw Wewnętrznych, za pośrednictwem Wojewody, w terminie 14 dni od dnia doręczenia negatywnej decyzji.

Natomiast odwołanie od decyzji Ministra można złożyć w postaci skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Przywrócenie obywatelstwa polskiego

Cudzoziemcy mogą starać się o przywrócenie obywatelstwa polskiego, jeśli w przeszłości posiadali obywatelstwo polskie, ale utracili je przed 1. stycznia 1999 roku. W tym celu cudzoziemiec zwraca się do Ministra Spraw Wewnętrznych z właściwym wnioskiem.

Cudzoziemiec zamieszkujący poza terytorium Polski składa wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego za pośrednictwem konsula RP właściwego ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca.

Wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego musi zawierać m.in. dane cudzoziemca, adres zamieszkania, oświadczenie o posiadaniu w przeszłości obywatelstwa polskiego, informacje o okolicznościach jego utraty, a także życiorys.

Do wniosku o przywrócenie obywatelstwa polskiego dołącza się także:

dokumenty potwierdzające tożsamość i obywatelstwo;
dokumenty potwierdzające zmianę imienia i nazwiska, jeżeli takie nastąpiły;
posiadane dokumenty potwierdzające utratę obywatelstwa polskiego;
fotografię osoby objętej wnioskiem.

Wnioski, oświadczenia i dokumenty sporządzone w języku obcym, należy złożyć wraz z ich tłumaczeniem na język polski sporządzonym lub poświadczonym przez tłumacza przysięgłego lub przez konsula.

Nabycie obywatelstwa polskiego następuje w dniu, w którym decyzja o przywróceniu obywatelstwa polskiego stała się ostateczna.
Czas trwania procedury

Sprawa powinna być rozpatrzona niezwłocznie, jeżeli może być rozpatrzona w oparciu o dowody przedstawione przez wnioskodawcę. Dla sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego – nie później niż w ciągu miesiąca. W przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej decyzja powinna zostać wydana w ciągu dwóch miesięcy (do powyższych terminów nie wlicza się okresów opóźnień wynikających z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organów).
Opłata

Opłata skarbowa za złożenie wniosku w Warszawie do Ministra Spraw Wewnętrznych wynosi 219 zł. Opłata skarbowa za złożenie wniosku w konsulacie RP jest różna w różnych krajach. Aby uzyskać informację o jej wysokości, należy skontaktować się bezpośrednio z konsulatem RP właściwym ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca.
Procedura odwoławcza

W ramach odwołania od negatywnej decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych można złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten sam organ. Wniosek składa się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji i odmowie przywrócenia obywatelstwa polskiego.

 

Źródło: materiały pochodzą ze strony – migrant.info.pl

fot: freeimages.com