Opieka medyczna w Polsce

Gdzie można udać się po pomoc medyczną?

W Polsce można się zgłaszać do następujących instytucji (nazywanych zakładami opieki zdrowotnej), które udzielają świadczeń opieki zdrowotnej:

szpital;
przychodnia (ośrodek zdrowia, poradnia, ambulatorium) – dla osób wymagających podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej;
pogotowie ratunkowe – udziela pomocy w razie wypadku, urazu, porodu, nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia z zagrożeniem życia;
medyczne laboratorium diagnostyczne – prowadzi badania i analizy diagnostyczne na podstawie skierowania od lekarza lub dentysty – co to jest skierowanie?
pracownia protetyki stomatologicznej i ortodoncji – udziela świadczeń na podstawie skierowania od dentysty;
zakład rehabilitacji leczniczej – udziela świadczeń na podstawie skierowania od lekarza.

Zakłady opieki zdrowotnej mogą mieć charakter publiczny lub niepubliczny (prywatny).

Należy pamiętać, że bezpłatnie – w ramach ubezpieczenia zdrowotnego – można korzystać z usług lekarza i zakładów opieki zdrowotnej, z którymi NFZ ma podpisaną umowę. Z reguły w takich przychodniach czy szpitalach wisi tablica z napisem „Narodowy Fundusz Zdrowia”. Jeśli pacjent korzysta z usług lekarza lub zakładów opieki zdrowotnej, z którymi NFZ nie podpisał umowy, będzie musiał ponieść koszty leczenia niezależnie od tego, czy jest ubezpieczony, czy nie. Bezpłatnie z pomocy medycznej u lekarza lub w szpitalu, który nie zawarł umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, można skorzystać tylko w wypadku nagłego zagrożenia życia lub zdrowia. Bezpłatna pomoc u takiego lekarza lub w szpitalu jest udzielana jedynie w niezbędnym zakresie.

Pogotowie − numery telefonów

W stanach nagłych świadczenia opieki zdrowotnej udzielane są niezwłocznie i bez skierowania, a pacjent ma prawo skorzystać również z pomocy pielęgniarki, położnej, lekarza czy też szpitala, którzy nie mają podpisanej umowy z NFZ.

W sytuacjach zagrożenia życia należy wezwać telefonicznie karetkę pogotowia ratunkowego: 999 – lub wybrać ogólny numer alarmowy 112 (z obydwoma numerami można łączyć się z telefonów stacjonarnych i komórkowych).

Osobie odbierającej zgłoszenie należy podać następujące informacje:

dokładne miejsce zdarzenia (adres, punkty orientacyjne);
powód wezwania;
kto potrzebuje pomocy;
kto wzywa pogotowie.

W sytuacjach nagłych pacjent może także zgłosić się do szpitala, do izby przyjęć, bez skierowania.

Świadczenia opieki zdrowotnej finansowane ze środków publicznych

Cudzoziemcom uprawnionym do otrzymywania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (patrz „Kto może korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych”) przysługują następujące świadczenia:

świadczenia zdrowotne, czyli wszelkie czynności służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, a związane z:

badaniem i poradą lekarską,
leczeniem,
rehabilitacją leczniczą,
opieką nad kobietą ciężarną i dzieckiem,
badaniami diagnostycznymi,
pielęgnacją chorych i niepełnosprawnych oraz opieką nad nimi,
profilaktyką zdrowotną,
orzekaniem i opiniowaniem o stanie zdrowia,
czynnościami technicznymi z zakresu protetyki i ortodoncji oraz
zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze;
świadczenia zdrowotne rzeczowe – leki, wyroby medyczne, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze związane z procesem leczenia;
świadczenia towarzyszące – np. zakwaterowanie i wyżywienie w placówce całodobowej lub całodziennej czy też usługi transportu sanitarnego.

Świadczenia specjalistyczne

W publicznej służbie zdrowia świadczenia specjalistyczne są udzielane na podstawie skierowania od lekarza. Nie potrzeba takiego skierowania do następujących lekarzy specjalistów:

ginekologa i położnika;
dentysty;
dermatologa;
wenerologa;
onkologa;
okulisty;
psychiatry.

Skierowania nie potrzebują również następujące osoby:

chorzy na gruźlicę;
zakażeni wirusem HIV;
osoby uzależnione od alkoholu, środków odurzających i substancji psychotropowych (w tym wypadku brak konieczności skierowania dotyczy świadczeń z zakresu lecznictwa odwykowego).

Szpital

Do leczenia szpitalnego lub rehabilitacji leczniczej mają prawo osoby posiadające skierowanie od lekarza. Skierowanie do szpitala może być wystawione również przez lekarza leczącego prywatnie, bez umowy z NFZ. W wypadku braku możliwości przyjęcia do szpitala w dniu zgłoszenia pacjent powinien zostać wpisany na listę oczekujących.

Bez wymaganego skierowania przyjmowane są tylko osoby w wypadkach nagłych.

Leczenie zębów

Do lekarza dentysty nie potrzebne jest skierowanie. Pacjent zgłaszający się do dentysty z bólem przyjmowany jest w dniu zgłoszenia.

Leki

Część leków dostępna jest tylko na receptę; receptę taką wypisuje uprawniony do tego lekarz. Leki na receptę mogą być refundowane w części (są wtedy tańsze) lub w całości.

Pacjentom szpitali i innych zakładów zapewniających całodobową opiekę zdrowotną potrzebne leki wydawane są bezpłatnie.

Od 1 stycznia 2012 roku te same leki we wszystkich aptekach mają taką samą cenę.

Warto pamiętać, że istnieje możliwość kupienia w aptece tańszego odpowiednika niektórych leków przepisanych przez lekarza. Taką informację można uzyskać od aptekarza.

Należy pamiętać, że leki na receptę należy wykupić w ciągu 30 dni od dnia wystawienia recepty; w wypadku antybiotyków ten termin wynosi 7 dni.

Wybór lekarza (pielęgniarki, położnej)

Pacjenci uprawnieni do otrzymywania świadczeń publicznej opieki zdrowotnej (patrz „Kto może korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych”) mają prawo do wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej.

Wybór ten poświadcza się tzw. deklaracją wyboru, która zawiera:

dane pacjenta (imię i nazwisko, nazwisko rodowe, datę urodzenia, płeć, nr PESEL, o ile został nadany, dane szkoły lub uczelni w wypadku uczniów i studentów, adres zamieszkania, numer telefonu);
informację o tym, po raz który w danym roku dokonywany jest wybór;
numer karty ubezpieczenia zdrowotnego – w wypadku ubezpieczonych;
kod oddziału wojewódzkiego NFZ: każde województwo ma swój kod; kod danego województwa można uzyskać w przychodni;
dane dotyczące lekarza (pielęgniarki, położnej): imię i nazwisko, siedziba świadczeniodawcy, miejsce udzielania świadczeń;
datę dokonania wyboru;
podpis osoby składającej deklarację;
podpis osoby przyjmującej deklarację wyboru.

Należy pamiętać, że zmiany wyboru w danym roku można dokonać bezpłatnie tylko dwukrotnie; opłata za każdą kolejną zmianę wynosi 80 zł. Opłaty takiej nie ponosi się, jeżeli pacjent zmienił miejsce zamieszkania, a także z powodu innych przyczyn niezależnych od woli pacjenta.

Pacjent nie ma obowiązku wybrania lekarza, pielęgniarki i położnej w tej samej przychodni.

Rejestracja w przychodni

W punkcie rejestracji w przychodni pacjent ma prawo otrzymać informacje dotyczące:

świadczeń dostępnych w placówce;
czasu oczekiwania;
form i terminów zapisu do lekarza;
wymaganych dokumentów i skierowań potrzebnych do przyjęcia;
wyników badań niezbędnych podczas wizyty;
miejsca wykonania zleconych przez lekarza badań diagnostycznych (np. USG, RTG);
zasad udostępniania dokumentacji medycznej;
organizacji pracy przychodni.

Rejestracji na wizytę można dokonać osobiście, telefonicznie, za pośrednictwem osoby trzeciej, a jeśli istnieje taka możliwość w przychodni, również drogą elektroniczną.

Uwaga: zdarza się, że osoba rejestrująca pacjentów na recepcji odmawia rejestracji cudzoziemców, wychodząc z mylnego założenia, że cudzoziemiec nie może mieć dostępu do publicznej służby zdrowia. Warto zatem pamiętać, że jeśli pacjent jest ubezpieczony i posiada dowód takiego ubezpieczenia, to osoba na recepcji musi zarejestrować pacjenta na wizytę u lekarza.

Nocna i świąteczna pomoc lekarska

W godzinach od 18:00 do 8:00 oraz w dni ustawowo wolne od pracy w wypadku nagłych zachorowań lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia i gdy zachodzi uzasadniona obawa, że czekanie na otwarcie przychodni może niekorzystnie wpłynąć na stan zdrowia, pacjenci mogą korzystać z przychodni dyżurnej. Nie potrzeba wtedy skierowania. Lekarz dyżurny może udzielać porad w przychodni, telefonicznie lub w domu pacjenta.

Informacja o najbliższej przychodni dyżurnej powinna być umieszczona przy drzwiach wejściowych każdej przychodni.

Informacja o najbliższej aptece dyżurnej umieszczona jest także w widocznym miejscu w każdej aptece.

Obowiązkowe leczenie

Obowiązkowej hospitalizacji podlegają:

osoby chore na gruźlicę w okresie prątkowania oraz osoby z uzasadnionym podejrzeniem o prątkowanie;
osoby chore i podejrzane o zachorowanie na:

błonicę,
cholerę,
dur brzuszny,
dury rzekome A, B, C,
dur wysypkowy, w tym chorobę Brilla-Zinssera,
dżumę,
grypę H7 i H5,
nagminne porażenie dziecięce oraz inne ostre porażenia wiotkie, w tym zespół Guillaina-Barrégo,
ospę prawdziwą,
zespół ostrej niewydolności oddechowej (SARS),
tularemię,
wąglik,
wściekliznę,
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,
wirusowe gorączki krwotoczne, w tym żółtą gorączkę.

Uwaga: odmowa leczenia tych chorób może prowadzić do odmowy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy.

 

Źródło: materiały pochodzą ze strony migrant.info.pl
Fot: freeimages.com